Mevduat Faiz'inde Ziraat Bankası 6,9 Trilyon TL Aktifi ve 64 Milyar TL Kârıyla Zirvedeki Yerini Korudu

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) verilerine göre, haziran ayında yüzde 59,6 seviyelerine kadar çıkan mevduat faizleri, ağustos itibarıyla dikkat çekici bir şekilde gerileyerek mart ayındaki seviyelere geri döndü. Üç aya kadar vadeli Türk lirası mevduatların ortalama faiz oranı 15 Ağustos haftasında yüzde 51,55’e indi. Aynı dönemde bir aya kadar vadeli mevduatların faizi de yüzde 50,57’ye kadar gerileyerek bankaların kısa vadeli mevduat ürünlerinde faiz oranlarını ciddi şekilde aşağı çektiğini ortaya koydu. Bu gelişme, hem bireysel yatırımcılar hem de şirketler için mevduat getirilerinde önemli bir kayba işaret ediyor.

Mart Öncesi Seviyeler Yeniden Yakalandı

Mevduat faizleri en son 19 Mart’ta, İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) operasyonlarının da etkisiyle yüzde 50 seviyelerinin altına düşmüş ve Ocak 2024’ten sonraki en düşük seviyeyi görmüştü. Bu tarihten sonra yükseliş trendine giren faizler, özellikle enflasyon beklentilerinin artmasıyla haziranda yüzde 59,6’ya kadar yükselerek zirveyi test etmişti. Ancak ağustos ayı itibarıyla piyasada yaşanan dengelenme ve TCMB’nin uyguladığı politikaların etkisiyle faizler yeniden mart öncesi seviyelere geriledi. Bu durum, mevduat sahipleri açısından getiri kaybı anlamına gelirken, kredi maliyetlerinin düşmesine de zemin hazırladı.

BDDK Verilerinde Düşüş Dikkat Çekiyor

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından açıklanan verilere göre, toplam mevduatlar içinde yüzde 48,9 ile en büyük paya sahip olan 1-3 ay vadeli TL mevduatların faizlerinde de belirgin bir düşüş yaşandı. Bankaların özellikle kısa vadeli mevduatlarda faizleri hızlı bir şekilde aşağı çekmesi, yatırımcıların uzun vadeli ürünlere yönelmesini teşvik ediyor. Bu tablo, aynı zamanda finans sektöründe mevduat rekabetinin hızla değiştiğini ve faizlerin yılın ikinci yarısında daha düşük seviyelerde seyredeceğinin sinyalini veriyor.

Geçmiş Dönemlerle Kıyaslama

Mevduat faizlerindeki hareketlilik incelendiğinde, 14 Mart 2024 haftasında faizlerin yüzde 49,91 seviyelerine kadar gerilediği, 6 Haziran 2024 haftasında ise yüzde 59,6 ile zirveye ulaştığı görülüyor. 15 Ağustos haftasında yüzde 51,55 seviyesine gerileyen oran, 5 Şubat 2024’teki yüzde 50,99 seviyesine oldukça yakın bir noktaya işaret ediyor. Bu da faizlerin aslında yılın başındaki seviyelere döndüğünü, dalgalanmanın ise özellikle mart-haziran döneminde sert şekilde yaşandığını gösteriyor.

Kredilerde de Benzer Seyir Var

Mevduat faizlerindeki düşüşe paralel olarak kredi faizlerinde de aşağı yönlü hareket dikkat çekiyor. TCMB verilerine göre 15 Ağustos haftasında kredili mevduat hesabı (KMH) dahil tüketici kredisi faizleri yüzde 68,18 seviyesine indi. Bu oran, mart ayından bu yana görülen en düşük seviye olarak kayıtlara geçti. Ticari kredi faizlerinde de benzer bir eğilim söz konusu; 15 Ağustos itibarıyla ticari kredilerde faiz yüzde 56,55’e kadar düştü. Bu gelişme, şirketlerin finansmana erişim maliyetlerini azaltarak ekonomik aktiviteyi canlandırma potansiyeli taşıyor.

Bankacılık Sektöründe Yüksek Kârlılık

Türk bankacılık sektörü, mevduat ve kredi faizlerinde yaşanan dalgalanmalara rağmen yüksek kârlılığını sürdürdü. 2024 yılının ilk yarısında en yüksek aktif büyüklüğe sahip 10 banka toplamda 305 milyar TL kâr açıkladı. Sektörün lideri konumundaki Ziraat Bankası, 6,9 trilyon TL’lik aktif büyüklüğüyle zirvede yer alırken 64 milyar TL net kâr elde ederek dikkat çekici bir performans sergiledi. Bu tablo, bankaların faiz oranlarındaki değişimlerden bağımsız olarak güçlü gelir elde etmeye devam ettiğini ortaya koyuyor.

İlk 10 Bankanın Kâr Dağılımı

Ziraat Bankası’nın ardından en yüksek kâr açıklayan banka Garanti BBVA oldu. 53,6 milyar TL net kâr elde eden Garanti’yi 30,1 milyar TL ile VakıfBank, 29,8 milyar TL ile İş Bankası ve 27,1 milyar TL ile DenizBank takip etti. Listenin devamında Akbank 24,9 milyar TL, Yapı Kredi 22,7 milyar TL, QNB Bank 21,9 milyar TL, Kuveyt Türk 18,9 milyar TL ve Halkbank 12 milyar TL kâr açıkladı. Bu tablo, bankacılık sektörünün güçlü sermaye yapısını koruduğunu ve kredi-menkul kıymet getirilerinden yüksek gelir sağlamaya devam ettiğini gösteriyor.

Borsa İstanbul Rekor Kırdı

Finansal piyasalarda mevduat ve kredi faizlerindeki düşüşe rağmen Borsa İstanbul’da yükseliş trendi devam ediyor. BIST 100 endeksi geçtiğimiz haftayı 10.870 seviyelerinden kapattıktan sonra, 22 Ağustos’a kadar yükselişini sürdürerek 11.250 direncini kırdı. Endeks gün içerisinde 11.398 seviyelerini test ederek tüm zamanların en yüksek seviyesini gördü. Bu hareketlilik, yerli yatırımcıların borsaya ilgisinin arttığını ve faizlerin düşüşüyle birlikte sermaye piyasalarına yönelimin hız kazandığını ortaya koyuyor.

Döviz Cephesi Hareketliydi

Mevduat faizlerinin düşüşe geçmesiyle birlikte döviz cephesinde de dikkat çekici hareketlilik yaşandı. Dolar/TL kuru 41 TL eşiğini aşarken, Euro/TL 48,14 seviyesine çıkarak tarihi zirveyi gördü. Bu gelişmeler, yatırımcıların TL’den çıkıp dövize yöneldiğinin sinyallerini verirken, 2 yıllık gösterge tahvil faizi ise yüzde 40 seviyesinin hemen altında kaldı. Finansal Hizmetler Güven Endeksi de ağustos ayında 2,8 puan artarak 164,8’e yükseldi ve ekonomide güvenin kademeli olarak toparlandığını gösterdi.